Volgens Mondriaan is een schilderij een wereld op zich. Het is een vlak dat je mooi opvult met lijnen, vlakken en kleuren. Dat is pas een schilderij. Er moeten veel keuzes gemaakt worden; lijnen kunnen dik of dun zijn, horizontaal, diagonaal of verticaal lopen, vlak naast elkaar staan, recht of krom zijn, tot aan de rand doorlopen, afgebroken worden of zo maar stoppen, ze kunnen zwart zijn of een kleur hebben, enzovoort, enzovoort, enzovoort. Net zo veel keuzes heeft de kunstenaar te maken als het gaat om vlakken of om kleuren.

Mondriaan zocht naar harmonie in zijn schilderijen. Hij wilde dus dat alles wat er op het doek stond in evenwicht was. Of dat nu bomen waren in een landschap (in zijn vroege werk) of rechthoekige vlakken tegen een witte achtergrond (in zijn latere werk). Hij wilde evenwicht, maar geen saai evenwicht. Dat je bijvoorbeeld links een precies even grote boom of vlak zet als rechts. Dat is symmetrie. Mondriaan vond dat te gemakkelijk en niet spannend genoeg. Hij wilde dat zijn schilderijen boeiend waren om naar te kijken en tegelijk rust uitstraalden. Dat de kijker zou zien en voelen: "zo klopt het!".